INZET ADVOCATEN IN LOONDIENST TEGEN VASTE PRIJS NU MOGELIJK DOOR EXPERIMENT NOVA
Den Haag, 03 december 2020 - Vandaag markeert een grote doorbraak in de toegankelijkheid van het recht voor consumenten. Het College van Afgevaardigden van de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) heeft gestemd voor een experiment waarbij het voor advocaten in dienstbetrekking bij rechtsbijstandverzekeraars en schaderegelingskantoren wordt toegestaan om ook voor niet-verzekerden op te treden. Tot op heden mochten alleen juristen hiervoor ingezet worden, op grond van de huidige bepalingen in de Verordening op de advocatuur (Voda). Het experiment heeft een looptijd van vijf jaar. Doel is om meer kennis en ervaring op te doen over een mogelijk structurele wijziging van de regelgeving omtrent alternatieve praktijkstructuren in de advocatuur. Het experiment start op 1 januari 2021.
Juridische hulp aan middeninkomens door advocaat in loondienst
De NOvA heeft recentelijk onderzoek gedaan naar de opzet van een experiment voor alternatieve praktijkstructuren en aanpassing van het systeem van regelgeving. Dit naar aanleiding van verzoeken vanuit juridisch dienstverlener BrandMR, kamervragen en een motie Van Jeroen van Wijngaarden en Chris van Dam, oproepen van de Minister voor Rechtsbescherming Sander Dekker en een dreigende klacht van de ACM. Brandmeester pleit er al langere tijd voor om de beperking in de Voda - die het optreden van advocaten voor onverzekerden niet toestaat - structureel los te laten. Daarmee zou het aanbieden van rechtsbijstand aan onverzekerde cliënten, binnen een praktijkstructuur waarvan het eigendom niet of niet geheel in handen is van advocaten, worden toegestaan.
Aanpassing van de regels is met name goed nieuws voor de middeninkomens. Dit betekent namelijk dat een goede advocaat niet langer voorbehouden is aan een kleine groep mensen met hoge inkomens. Eerder onderzoek van Brandmeester wees uit dat maar liefst een kwart van de Nederlanders geen rechtshulp inschakelt wegens onduidelijkheid en hoge kosten. Het experiment is een goed begin om rechtshulp toegankelijker te maken.
Advocaat als bestuurder nog een voorwaarde
Aan het experiment zijn wel voorwaarden verbonden. Zo wordt in het experiment van de meerderheid van de bestuurders geëist dat zij advocaat zijn. Dit omdat zij volgens de NOvA een directe en hiërarchische invloed kunnen hebben op de praktijkuitoefening van de advocaat. De voorwaarden vinden hun oorsprong in waarborging van de kernwaarden van de advocaat: onafhankelijkheid, partijdigheid, vertrouwelijkheid, integriteit en deskundigheid.
Peter Hoitinga, directeur van BrandMR: “We zijn blij met deze eerste stap naar verbreding van de toegang tot het recht. We grijpen dit experiment dan ook met beide handen aan om te laten zien dat toegankelijkheid, betaalbaarheid en helderheid samengaan met hoogwaardig juridisch advies. We gaan nu zorgen dat we aan de voorwaarden voor deelname aan het experiment voldoen. Consequentie is o.a. dat statutair bestuurder van SRK Groep, Peter Leermakers, beëdigd zal worden als advocaat. Verder moeten we enkele aanpassingen doen in onze governance. We blijven daarnaast wel van mening dat onderscheid op basis van bedrijfsstructuren onnodig is omdat het gaat om een goede naleving van de kernwaarden. Een structurele aanpassing van de verordening om juridische hulp blijvend toegankelijk te maken blijft ons einddoel. Daar dragen we door deelname aan het experiment graag aan bij.”
Experiment begin van gezonde marktwerking
Uit een onafhankelijk onderzoek* - eerder dit jaar uitgevoerd door SEO Economisch Onderzoek in opdracht van Brandmeester - bleek dat consumenten mogelijk schade kunnen ondervinden van de huidige bepalingen in de Voda. Deze bepalingen houden namelijk een gezonde marktwerking tegen. En daarmee dus de mogelijkheid tot een betere prijs-kwaliteitverhouding voor rechtzoekenden. Ook kwam uit het onderzoek naar voren dat hoewel de bepalingen oorspronkelijk bedoeld zijn om de kwaliteit van de advocatuur te bewaken, deze enkel resulteren in marktbescherming van huidige aanbieders. Deze beperking in de Voda leidt ertoe dat voor veel middeninkomens juridische hulp door een uurtje-factuurtjeadvocaat vaak onbetaalbaar is.